Mishandeling binnen kinderopvang. Waar moet je op letten?

Signalen

De signalenlijst is niet meer dan een hulpmiddel om een vermoeden van kindermishandeling te onderbouwen. Er zijn immers heel wat signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling. Daarnaast betekent de aanwezigheid van die signalen niet dat het sowieso om kindermishandeling gaat. Veel van die signalen kunnen ook een andere oorzaak hebben. Er zijn ook kinderen waaraan niets te merken valt en die geen signalen naar buiten brengen of laten zien. Toch kunnen zij het slachtoffer zijn van mishandeling. Signalen van kindermishandeling herkennen is dus een complexe zaak. Het heeft te maken met de kennis over de problematiek van mishandeling. Het heeft ook te maken met hoe men het zelf durft aan te voelen en hoe men durft stil te staan bij de beleving van een kind. Er zijn verschillende soorten signalen: lichamelijke signalen, signalen die verwijzen naar gevoelens, emoties en beleving, signalen in het gedrag van een kind en signalen in de interactie met andere kinderen. Een combinatie van signalen kan natuurlijk ook. Tenslotte sommen we enkele factoren op die in een gezinssituatie het risico op mogelijke mishandeling verhogen.

Lichamelijke mishandeling

• Blauwe plekken
• Schaafwonden en kneuzingen
• Brandwonden
• Botbreuken
• Snij-, steek- en bijtwonden
• Verwondingen aan het hoofd
• Inwendige verwondingen
• Uitspraken van het kind over geslagen worden
• Bang om geslagen te worden
• Onmogelijke verklaringen over verwondingen of pijn
• Bang om naar de kinderopvang te gaan
• Bang voor de leidsters/leiders of andere volwassenen
  
  Emotionelen mishandeling
• Laag zelfbeeld
• Schijnvolwassenheid
• Slaapstoornissen
• Depressie
• Angst

  Lichamelijke verwaarlozing

• Gebrek aan hygiëne
• Onvoldoende of onaangepaste voeding
• Kind heeft honger, bedelt of steelt eten
• Vertraagde motoriek
• Groeiachterstand

  Emotionele verwaarlozing

• Bang om hechte relaties aan te knopen
• Overdreven drang naar affectie
• Allemansvriendje

  Seksueel misbruik

• Verwondingen aan de geslachtsorganen
• Verwondingen aan de anus
• Pijn in de bovenbenen
• Seksueel overdraagbare aandoeningen
• Extreem seksueel gekleurd gedrag of taalgebruik
• Ongewone kennis van seksualiteit gezien jeugdige leeftijd
• Zoekt seksuele toenadering tot volwassenen
• Zelfverminking

  Gedrag van het kind

• Negatief zelfbeeld
• Depressief, droevig, teruggetrokken
• Agressief, destructief
• Niet spontaan
• Toont geen gevoelens of pijn
• Lusteloos, wil niet spelen
• Labiel
• Hyperactief
• Zelfdestructief
• Plotselinge gedragsveranderingen

  Gedrag van het kind ten opzichte van andere kinderen

• Agressief
• Geen contact maken
• Achterdochtig
• Niet geliefd bij andere kinderen

  Gedrag van de ouder(s)

• Onverschillig over het welzijn van het kind
• Geen aandacht voor de noden van het kind
• Negatieve uitlatingen over het kind
• Troost het kind niet
• Daagt niet op om over het kind te praten
• Heeft verwachtingen die niet passen bij de leeftijd van het kind
• Zet het kind erg onder druk om te presteren
• Reageert agressief

  Risicofactoren in de gezinssituatie

• Sociaal isolement
• Partnermishandeling
• Regelmatig verhuizen
• Slechte algemene hygiëne
• Stress
• Verslaving(en)
• Psychiatrische problemen
• Voorgeschiedenis van mishandeling, verwaarlozing of seksueel misbruik
• Ongewenste zwangerschap
• Sterke verschillen in opvoedingsstijl of -cultuur

  Kindermishandeling melden

  Als houder van een kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, gastouderbureau of peuterspeelzaal moet u een handelingsprotocol hebben voor kindermishandeling. In het handelingsprotocol legt u vast hoe u en uw medewerkers met een vermoeden van kindermishandeling om moeten gaan. Als een ouder of een van uw medewerkers zich mogelijk schuldig maakt of heeft gemaakt aan kindermishandeling, moet u melding doen bij het:

  Advies- en Meldpunt Kindermishandeling

  (AMK) in uw provincie.